ВОДОЗАФАТИ

Зафатот на вода е дел од електраната која има улога да ги собере проектираната количина на вода и инсталираниот проток од реката. Друга функција е тоа што од водата отстранува сè што ќе им наштети на цевките и турбината, првенствено повлечените  наноси, суспендираниот талог, мраз и сите лебдечки предмети што ги носи водата.

Во пракса се случувало да од лошо дизајнирани водозафати  предизвикуваат оштетување на цевоводот и турбината. Трошоците за поправка и застојот во такви случаи  можат да бидат повисоки и од цената на самиот водозафат.

Постојат неколку видови на водозафати, но е стане збор само оние кои ќе се од наш интерес, особено за водозафат во самото  речно корито.

Да се формира водозафат треба да се прегради  реката со ниска бариера, обично во висина од 2 метра. Тоа најчесто е бетонска бариера што создава застој за притисок на коритото.  Бариерата треба да им овозможи непречен премин на мали и големи води.

Тиролски тип на водозафат  често се користи за вода во планинските реки. Поставени се на дното на речното корито, како бетонска структура со хоризонтална решетка преку која поминуваат повлечените наноси. Составен дел на ваков водозафат е и таложница за песок, која е направена за да го собере суспендираниот талог од водата. Можат да се појават проблеми во работата од ваквите водозафати и затоа треба постојан надзор.

Тиролски водозафат

Водозафатот Коанда е комбинација на профилиран бетонски праг со челична решетка. Таа е погодна за акумулирање на вода, каде што треба да се отстранат сите талози  што се поголеми од 1 мм. Нема подвижни делови и е многу погодна за планински реки, каде што имаат ниски температури во текот на зимата. Работниот  капацитет е од 100 литри / сек и до 3000 литри во секунда.

Принцип на работа – Коанда ефект

Страничниот водозафат обично е ставен на брегот на реката, непосредно до браната. Тоа се користи за зафаќање на повисоки количини на вода. Ако е поврзан со цевоводот, во продолжение се гради таложница. Примарна  задача е да се спречи влегувањето на влечениот нанос.

Страничен водозафат пред прагот со браната

Страничен  водозафат – самозатворчки довод на вода во страна на влезот на каналот

Водозафат на браната – мали брани, најчесто се користи за зафаќање на големи количини на вода (неколку м3/сек)

Составен дел од постапката се решетки, уред за чистење решетки, сврзувачки елементи и комори вода

Водозафат на мала брана

Водозафат и стаза за риби